Czy paluch koślawy występuje tylko u kobiet?
Paluch koślawy, zwany też haluksem, to choroba zwyrodnieniowa stopy, która objawia się odchyleniem dużego palca stopy od pozostałych palców, a w konsekwencji jego zniekształceniem i bólem. Schorzenie to dotyka w głównej mierze kobiet – mężczyźni stanowią jedynie 5% pacjentów. Dlaczego? Istotny wpływ na powstawanie halluksów ma budowa anatomiczna damskich stóp i uwarunkowania genetyczne. Dlatego już kilkunastoletnie dziewczynki powinny dbać o zdrowie swoich stóp, stosując odpowiednią profilaktykę.
Paluch koślawy – co to takiego?
Istotą tej choroby jest deformacja stopy, która polega na bocznym odchylaniu się palucha w stronę sąsiadujących palców. W tym czasie zwykle dochodzi również do wykrzywiania się pierwszej kości śródstopia ku zewnętrznej stronie, czemu towarzyszy poszerzenie i zniekształcenie obrysów stawu śródstopno-paliczkowego.
Haluksy rozwijają się stopniowo. Początkowo objawiają się wybrzuszeniem w obrębie małego lub dużego palca stopy. Z czasem jednak deformacja może się pogłębiać i powiększać. W konsekwencji zniekształcenia pojawia się stan zapalny, który powoduje dolegliwości bólowe, zaczerwienienie i obrzęk na wysokości stawu śródstopnego. Nieleczony paluch koślawy może utrudnić normalne poruszanie się, przysporzyć problemów w wyborze obuwia, ograniczyć aktywność fizyczną, a w skrajnych przypadkach nawet doprowadzić do stanów zapalnych kości śródstopia i kaletek maziowych.
Jakie czynniki sprzyjają rozwojowi palucha koślawego?
Paluch koślawy to dolegliwość, która nie bez powodu częściej dotyka kobiet. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim budowa kobiecych stóp i słabszy aparat więzadłowy – u mężczyzn jest on twardszy, co sprawia, że stopa jest bardziej zwarta i odporna na powstawanie deformacji.
Istotny wpływ na powstawanie haluksów mają również uwarunkowania genetycznie – schorzenie odziedziczone po rodzicach lub dziadkach powstaje nawet u młodych osób i może wiązać się z nieprawidłowym ustawieniem kości śródstopia czy znaczną wiotkością tkanki łącznej.
Inną przyczyną powstawania haluksów jest też niewłaściwie dobrane obuwie. Zbyt wąskie buty na wysokim obcasie nadmiernie obciążają przednią część stopy, co prowadzi do obniżenia poprzecznego łuku stopy i poszerzenia przodostopia – dlatego też paluch koślawy jest częstym problemem tancerek i baletnic. Na haluksy bardziej narażone są też osoby z nadwagą, prowadzące stojący tryb życia lub cierpiące na przykurcz ścięgna Achillesa.
Skuteczne metody leczenia haluksów
Pierwsze symptomy haluksów są dość często bagatelizowane i chorzy zwykle zgłaszają się do lekarza ortopedy dopiero, gdy dolegliwości znacząco się nasilają i utrudniają codzienne funkcjonowanie. W większości przypadków jest już wtedy za późno na leczenie zachowawcze, a jedynym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny pod znieczuleniem, w czasie którego doświadczony chirurg ścina wyrośle kostne, usuwa zmienioną zapalnie kaletkę, a następnie dokonuje korekcji palucha koślawego. Nowoczesne i mało inwazyjne metody operacyjne, jakie obecnie stosuje się podczas korekcji haluksów, pozwalają skrócić czas unieruchomienia stopy w gipsie, a czasami nawet – całkowicie z niego zrezygnować.
Leczenie chirurgiczne palucha koślawego jest koniecznością w przypadku zaawansowanego stopnia zwyrodnienia lub gdy terapia zachowawcza nie przynosi efektów. Wybór odpowiedniej metody przez doświadczonego chirurga stopy przede wszystkim pozwala złagodzić ból i poprawić wydolność chodu. Dodatkowo zabieg umożliwia korekcję zdeformowanej stopy, jednocześnie zwiększając jej estetykę, co jest szczególnie ważne dla kobiet zmagających się z haluksami.